Yaratıcı etkinliklerle keyifli an’lar yaşamak istemez misiniz?
Özellikle 23 Nisan’ın yaklaştığı bu günlerde içinde bulunduğumuz koşulların ulusal egemenliğimizin sembolü meclisimizin 100. kuruluş yıl dönümü coşkusunu ve çocuklarımızın neşesini gölgelemesine izin vermemek adına pek çok kurum geniş kapsamlı projelere imza atıyor.
Peki, kurumların 23 Nisan’a özel etkinlik programları ve yarışma çağrılarının yanı sıra evde nasıl etkinlikler yapabiliriz? Aslında büyük küçük, hepimizin yapabileceği; bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanlarda kazanımlar edinebileceğimiz o kadar çok etkinlik var ki…
Ancak etkinlik önerilerinden önce sizlere kısaca yaratıcı dramanın kuramsal çerçevesinden bahsetmek istiyorum çünkü özellikle son dönemde birçok etkinlik ve oyunun “drama” ve onunla birlikte “tiyatro” başlığı altında paylaşıldığını görüyoruz. Bu sebeple “oyun”, “drama etkinliği”, “tiyatro” ve “drama oturumu” dediğimiz kavramlara ilişkin paylaşımda bulunmak istiyorum. Konuyla ilgili detaylı bilgi sahibi olmak isteyen herkese kaynakça olarak atıfta bulunduğum, yaratıcı dramanın ülkemizdeki öncülerinden Prof. Dr. Ömer Adıgüzel’in “Eğitimde Yaratıcı Drama” adlı kitabını öneriyorum. (İlgili link: http://kitap.ykykultur.com.tr/kitaplar/egitimde-yaratici-drama)
Eğitim müfredatlarında çok önemli bir yeri olan ve sıklıkla duyduğumuz yaratıcı dramanın genel amacı,
“Çocukların, ergenlerin ve gençlerin canlandırmalar yoluyla bir bilinçlenme ve kültürlenme süreci içerisinde, her alanda yaratıcı, kendine yetebilen, kendini tanıyan, çevresiyle iletişim kurabilen, bunu geliştirebilen, ifade gücü ve biçimleri artmış, imgesel düşünebilen, estetik kaygı, demokratik tutum ve davranışları gelişmiş bireyler yetiştirmektir.” (Adıgüzel, 2019)
Peki nasıl?
Yaratıcı dramada bir grup vardır ve o grubu oluşturan katılımcılar, yetkin bir drama lideri eşliğinde, kendi yaşam deneyimlerinden yola çıkarak bir amacı, düşünceyi tiyatro tekniklerinden faydalanarak canlandırır. Tamamen kendiliğinden ve spontan bir şekilde orada, o anda birebir tekrarı olmayan paylaşımlar yapılır. Tiyatroda olduğu gibi önceden tasarlanmış bir metin yoktur veya sahne amaçlı bir eylem değildir.
Yaratıcı drama ile bilişsel, duyuşsal ve devinişsel davranış alanlarını geliştirmek ve edinilmesi istenen kazanımların davranışa dönüşmesi amaçlanır. Eğitim bilimleri ve tiyatroyla ilişkili bir alan olan drama; sistematik olarak birbirine bağlı aşamalar içeren oturumlardan oluşan bir süreçtir. Bir yaratıcı drama oturumu; ısınma-hazırlık, etkinlik-oyun, doğaçlama-canlandırma, oluşum ve değerlendirme aşamalarını içerir. Yaratıcı drama oturumlarında yer alan oyunların oturumun kazanımlarıyla ilişkisi vardır. Yani drama sadece oyun oynamak değildir.
Özellikle uzaktan eğitime geçildiğinde drama derslerinin nasıl işlenebileceğine dair ciddi soru işaretlerim oluşmuştu. Yaratıcı drama oturumlarının olmazsa olmazı doğaçlamaları nasıl yapacaktık? Özellikle çocuklarla? Fizik gerçeklikteki grup dinamiği ve etkileşim olmadan oturumların kazanımlarını nasıl sağlayacaktık?
Online platformlarda yaratıcı yazarlığa ve hayal gücünü geliştirmeye yönelik etkinlikler, kukla gösterileri yapsak da, bilişsel gelişime hizmet eden sayı ve sözcük oyunları oynasak da, oluşum aşamasını kapsayan yazılı ve görsel ürünler ortaya çıkarsak da ve hatta kimi pantomim hareketlerini karşılıklı bir şekilde ekranlarımızda yapsak da sistematik olarak birbirine bağlı dediğimiz aşamaların kazanımlara yönelik başarısına ve daha da önemlisi dramanın doğasına uygunluğuna dair soru işaretlerim var. Açıkçası “Sanal Platformlarda Yaratıcı Drama” konusuna dair saygıdeğer hocalarımızın akademik ve bilimsel çerçevedeki yayınlarına ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum.
Yaratıcı etkinlik önerilerine gelince…
Ayşegül ve Mete Akoğuz’un “Okul Öncesi ve İlkokul için Uygulamalı Drama Etkinlikleri” kitabını özellikle çocuklu ailelere ve bu alanda çalışan, çalışmak isteyen liderlere tavsiye ediyorum. (İlgili link: https://www.finalpazarlama.com/kitap/final-kultur-sanat-yayinlari/yaratici-drama-etkinlikleri/010136412)
Çıktığım bu yolculuktaki süreçte almaya devam ettiğim eğitimlerim ve edindiğim kişisel deneyimlerimden yola çıkarak önerebileceklerim arasında ilk etapta yapımı oldukça basit bir kağıt kukla var. (İlgili link: https://www.youtube.com/watch?v=n5wkzmfdKf0 ) Okul öncesi ve birinci sınıflar için oldukça ilgi çekici ve neşeli bir deneyim oldu. Hiçbir ekstra malzeme gerektirmeyen bu kuklaları beyaz bir A4 kağıda yapıp kağıdı boyayarak da iletişim becerilerine yönelik oyunlarda kullanabiliriz.
Evdeki eşyalarla oldukça rahat bir şekilde yapabileceğimiz bir başka neşeli etkinlik ise “Obje Şekillendirme Oyunu”. Nesnelere kendi kullanım alanlarından farklı bir anlam yüklenerek oynanıyor. Örneğin, bir kaşık alıp “bu bir kaşık değil diş fırçası” gibi hayal gücüne kalmış bir şekilde. İstersek o nesnelerin şekline girmemiz üzerine bir canlandırma da yapabiliriz. (Akoğuz, Okul Öncesi ve İlkokul için Uygulamalı Drama Etkinlikleri, syf: 50 uyarlanmıştır.)
Farklı nesneler seçilerek bu nesnelerden bir hikaye oluşturmak ise başka bir yaratıcı etkinlik önerisi. Üstelik yaratıcı yazma etkinliğine ek olarak hikayemizi bitirdikten sonra evdeki kişi sayısına göre bu hikayeyi canlandırmamız da mümkün.
Özellikle müzik sevenler için oldukça renkli bir etkinlik ise doğaçlama şarkı söylemek üzerine. Üstelik bunun için hepimizin enstrüman sahibi olmasına veya çalmasına gerek yok. Bildiğimiz bir şarkının karaoke müziğinin üzerine veya hiç bilmediğimiz bir enstrümental parçaya kendimiz sözler geliştirebiliriz*. Şayet bu etkinliklerle bir kazanım sağlamak istiyorsak, belirli bir konu sınırlandırması getirebiliriz. Örneğin; bu müziğe “arkadaşlık” üzerine söz yazalım gibi.
23 Nisan’ın yaklaştığı günlerde mevcut şarkıların yanı sıra özellikle sosyal müzik ve doğaçlama şarkı atölyeleri düzenleyen müzisyenlerin gönüllü desteğiyle çocukların kendi duygu ve düşüncelerini aktarabileceği bir 100. yıl şarkısı çok güzel olmaz mıydı?
Sevgiler*.
KAYNAKÇA ve DİPNOT:
*Yaratıcı etkinlik önerisi olup telif hakkı gerektiren herhangi bir ticari paylaşımdan bahsedilmemektedir.
*Özellikle drama, tiyatro, dublaj, müzik alanlarında bana emek vermiş ve vermeye devam eden tüm hocalarımı sevgiyle anıyorum.
Adıgüzel, Ö. (2019) Eğitimde Yaratıcı Drama, (4. Baskı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Akoğuz, Mete, Ayşegül (2019) Okul Öncesi ve İlkokul için Uygulamalı Drama Etkinlikleri, (5. Baskı), İstanbul: Final Kültür Sanat Yayınları
Diğer yazılar için: https://kafaseslericom.wordpress.com/author/idilguneysimsek/
KAFA SESLERİ 